(aktualizacja listopad 2020)
Lista przedsięwzięć priorytetowych stanowi uszczegółowienie głównych kierunków działań wynikających
z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1219 ze zm.) oraz Strategii działania WFOŚiGW w Gdańsku na lata 2021-2024 z perspektywą do 2027 roku.
Projekty inwestycyjne i działania realizowane z udziałem środków Unii Europejskiej, w szczególności realizowane w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) na lata 2014-2020 oraz Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 (RPO WP), będą dofinansowane w pierwszej kolejności. Finansowane będą również zadania wpisujące się w realizację wspólnych Programów Priorytetowych z udziałem środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej.
W szczególności ze środków WFOŚiGW w Gdańsku wspierane są innowacje z zakresu ochrony środowiska
i gospodarki wodnej, w tym poprawy efektywności energetycznej i wykorzystania energii z odnawialnych źródeł energii, rozwoju nowych technik i technologii służących między innymi racjonalnej gospodarce zasobami naturalnymi, zapobiegania powstawaniu lub ograniczenia emisji do środowiska.
DZIAŁANIE I: FINANSOWANIE OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ
PRIORYTET I - Adaptacja do zmian klimatu, ochrona wód i gospodarka wodna
W ramach tego priorytetu Fundusz będzie wspierał w szczególności następujące przedsięwzięcia:
• wspierające działania służące przeciwdziałaniu i zapobieganiu presji środowiskowej oraz likwidacji jej skutków, wynikającej z koncentracji ludności i działalności gospodarczej na obszarach przybrzeżnych południowego Bałtyku, prowadzących do jego eutrofizacji i zagrożenia utraty różnorodności biologicznej,
• ograniczające dopływ zanieczyszczeń do wód przybrzeżnych Morza Bałtyckiego oraz do wód powierzchniowych w zlewniach rzek na terenie województwa pomorskiego,
• dotyczące budowy, rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ścieków oraz systemów kanalizacyjnych,
w tym przede wszystkim realizację inwestycji wynikających z obowiązującej aktualizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych i Masterplanu dla wdrażania dyrektywy Rady 91/271/EWG dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych,
• dotyczące budowy, rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ścieków oraz systemów kanalizacji sanitarnej służące ograniczeniu presji na obszary cenne przyrodniczo, w tym parki narodowe i krajobrazowe oraz obszary Natura 2000,
• kompleksowo rozwiązujące problem gospodarki wodno-ściekowej na terenach poza granicami aglomeracji ujętych w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych,,
• związane z budową, rozbudową i modernizacją infrastruktury zagospodarowania osadów ściekowych,
• polegające na ograniczeniu procesu degradacji jezior poprzez likwidację presji, szczególnie komunalnej
i rolniczej,
• zapewniające dostęp do czystej wody poprzez ochronę wód w zlewniach rzek oraz na obszarach ochronnych zbiorników wód podziemnych i powierzchniowych stanowiących źródło wody dla potrzeb komunalnych,
• dotyczące budowy i modernizacji stacji uzdatniania wody, sieci wodociągowych na obszarach wiejskich pod warunkiem zapewnienia właściwej gospodarki ściekowej na terenie objętym projektem oraz działania służące ograniczeniu strat wody,
• służące adaptacji do zmian klimatu, w tym ochronie zasobów wodnych poprzez zwiększenie retencji na terenie posesji przy budynkach jednorodzinnych oraz zagospodarowanie zgromadzonej wody opadowej i roztopowej,
• dotyczące działań mających na celu wykorzystanie potencjału przyrody w łagodzeniu zmian klimatu,
• wspieranie działań badawczo-rozwojowych w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, których efekty będą mogły być wykorzystywane przez podmioty świadczące usługi publiczne w ww. zakresie
(np. eksploatatorzy oczyszczalni ścieków), w celu rozwiązania problemów (np. obecność w ściekach
i osadach ściekowych zanieczyszczeń trudnych do usunięcia jak np. mikroplastiki, mikrozanieczyszczenia, farmaceutyki, itp.),
• wchodzące w skład kompleksowych rozwiązań mających na celu uporządkowanie gospodarki wodami opadowymi na obszarach zurbanizowanych polegające na zwiększeniu stopnia ich retencjonowania
i zagospodarowania w miejscu ich gromadzenia,
• dotyczące rozwoju i utrzymania monitoringu w ochronie powietrza i gospodarce wodnej, w tym kontroli i monitoringu zbiorników bezodpływowych na nieczystości,
• działania mające na celu przeciwdziałanie klęskom żywiołowym, zapobieganie zagrożeniom środowiska, w tym poważnym awariom i likwidację ich skutków,
• dotyczące przeprowadzania i wdrażania audytów mających na celu poprawę funkcjonowania instalacji gospodarki wodno-ściekowej oraz zwiększenie ich efektywności energetycznej,
• przedsięwzięcia związane z wdrożeniem programu działań polegających na zmniejszeniu i zapobieganiu zanieczyszczeniom wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych, o którym mowa w art. 104 Prawa Wodnego.
PRIORYTET II – Transformacja energetyczna i ochrona powietrza
W ramach tego priorytetu Fundusz będzie wspierał w szczególności następujące przedsięwzięcia:
• prowadzące do zmniejszenia zużycia energii elektrycznej i cieplnej oraz ograniczenia bądź uniknięcia emisji gazów oraz pyłów, w tym realizacja zadań wynikających z programów ochrony powietrza, uchwał antysmogowych oraz planów gospodarki niskoemisyjnej,
• mające na celu ograniczenie zużycia energii w budownictwie, w tym wprowadzenia zarządzania energią
w budynkach użyteczności publicznej i instalacjach związanych z gospodarką komunalną,
• dotyczące budowy, rozbudowy i modernizacji instalacji odnawialnych źródeł energii, w tym modernizację małych elektrowni wodnych,
• poprawę efektywności energetycznej wytwarzania energii poprzez budowę lub modernizację źródeł wysokosprawnej kogeneracji,
• prowadzące do zwiększania udziału energii pochodzącej z mikroźródeł rozproszonych i przesyłanej
do sieci,
• mające na celu rozwój i kompleksową modernizację systemów zaopatrzenia w ciepło (dotyczące zarówno wytwarzania jak i dystrybucji ciepła), w szczególności wspierające osiągnięcie statusu systemu efektywnego energetycznie,
• polegające na budowie mikrobiogazowni rolniczych, w tym obiektów o charakterze jednostki edukacyjnej i badawczo-rozwojowej, instalacji wykorzystujących biogaz pozyskiwany z instalacji odgazowywania składowisk oraz komór fermentacyjnych oczyszczalni ścieków,
• mające na celu rozwój ekologicznych form transportu,
• dotyczące wdrażania „czystych technologii” w przemyśle i sektorze publicznym, w szczególności wykorzystujących odnawialne lub alternatywne źródła energii, w tym technologii wodorowych, podnoszących efektywność energetyczną oraz prowadzących do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń,
• mające na celu wzrost lokalnego bezpieczeństwa dostaw energii, w tym uwzględniające inicjatywy klastrowe oraz związane z powstawaniem spółdzielni energetycznych,
• wdrażanie i promocja rozwiązań innowacyjnych wpływających na rozwój potencjału energetycznego kraju i regionu w tym działania związane z produkcją i wykorzystaniem wodoru, energetycznym zagospodarowaniem odpadów oraz morską energetyką wiatrową.
PRIORYTET III - Gospodarka o obiegu zamkniętym, w tym gospodarowanie odpadami
W ramach tego priorytetu Fundusz będzie wspierał w szczególności następujące przedsięwzięcia:
• w zakresie infrastruktury dotyczącej odpadów komunalnych, które ujęte są w planie inwestycyjnym stanowiącym załącznik do wojewódzkiego planu gospodarki odpadami , w tym dostosowania obiektów/instalacji do wymogów w obszarze gospodarki odpadami i zwiększenia efektywności ich funkcjonowania,
• prowadzące do zapobiegania powstawaniu odpadów oraz mające na celu przygotowanie produktów
do ponownego użycia, w tym rozwój sieci napraw zepsutego i wymiany niepotrzebnego sprzętu domowego, w szczególności w ramach punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK),
• dotyczące zmian technologicznych, które prowadzą do zapobiegania powstawaniu odpadów oraz zapewniające ich wykorzystanie w procesach produkcji,
• mające na celu zwiększenie udziału odzysku lub recyklingu poszczególnych rodzajów odpadów, w tym odzysk energii z odpadów,
• dotyczące wdrażania i rozbudowy efektywnych systemów selektywnego zbierania odpadów,
w szczególności punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK) oraz dostosowanie systemów selektywnego zbierania odpadów w gminach do wymagań prawnych oraz technologicznych
i organizacyjnych RIPOK,
• prowadzące do rozwoju selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, odpadów wielkogabarytowych oraz
z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych,
• dotyczące wdrażania efektywnych rozwiązań i technologii mających na celu przetwarzanie odpadów ulegających biodegradacji, w tym rozwój systemów selektywnego zbierania tych odpadów,
• dotyczące usuwania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, w szczególności realizacja zadań wpisujących się w programy usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest,
• dotyczące rekultywacji składowisk odpadów oraz likwidacji „dzikich wysypisk”, w szczególności na obszarach leśnych i cennych przyrodniczo.
PRIORYTET IV - Ochrona różnorodności biologicznej, informacja i edukacja ekologiczna
W ramach tego priorytetu Fundusz będzie wspierał w szczególności następujące przedsięwzięcia:
w zakresie ochrony różnorodności biologicznej:
• działania mające na celu zachowanie różnorodności biologicznej na poziomie ekosystemów i gatunków oraz zmniejszenie antropopresji na obszarach cennych przyrodniczo,
• ochrona siedlisk przyrodniczych i krajobrazów typowych dla województwa pomorskiego,
• ochrona i tworzenie korytarzy ekologicznych,
• sporządzanie i aktualizacja planów ochrony, planów zadań ochronnych oraz monitoringu przyrodniczego,
• tworzenie infrastruktury w celu ukierunkowania ruchu turystycznego i ograniczenia antropopresji na terenach objętych ochroną,
• rewitalizacja starych drzew i alei, nasadzenia nowych alei z rodzimych gatunków drzew miododajnych
i owocodajnych,
• wsparcie działalności ośrodków leczenia i rehabilitacji zwierząt gatunków chronionych,
• eliminacja gatunków obcych inwazyjnych,
• wsparcie działań mających na celu adaptację do zmian klimatu, m.in. naturalnej retencji wód opadowych i spowolnienia ich spływu oraz zwiększenie absorbcji CO₂,
• wsparcie finansowe projektów z zakresu ochrony bioróżnorodności realizowanych ze środków UE i EOG
i innych źródeł,
• wsparcie monitoringu przyrodniczego.
w zakresie informacji i edukacji ekologicznej:
• wsparcie regionalnych działań w zakresie dostępu do informacji o stanie środowiska oraz promocja postaw i zachowań prośrodowiskowych,
• wparcie działalności edukacyjnej prowadzonej przez ośrodki edukacji ekologicznej,
• rozwijanie kompetencji (tj. wiedzy, umiejętności), w zakresie eksploatatorów obiektów, w szczególności obiektów mikrobiogazowni rolniczych i oczyszczalni ścieków,
• kampanie edukacyjne i informacyjne oraz konferencje i szkolenia z zakresu ochrony środowiska
i gospodarki wodnej,
• edukacja w zakresie podniesienie świadomości społecznej w zakresie łagodzenia zmian klimatu
i adaptacji do ich skutków,
• wsparcie finansowe projektów z zakresu edukacji ekologicznej realizowanych ze środków UE i EOG
i innych źródeł.
DZIAŁANIE II: TWORZENIE WARUNKÓW DO WDRAŻANIA FINANSOWANIA OCHRONY ŚRODOWISKA i GOSPODARKI WODNEJ
W ramach działania przewidywany jest udział Funduszu w szczególności w następujących przedsięwzięciach:
• wsparcie i rozwój projektu Doradztwa Energetycznego w ramach zadania pn.: „Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorców w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE”,
• prowadzenie działań edukacyjnych oraz informacyjno – promocyjnych celem kształtowania właściwych postaw prośrodowiskowych oraz prezentacja możliwości finansowania przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
• doradztwo środowiskowe dla samorządów lokalnych, organizacji branżowych, ośrodków naukowych, przedsiębiorców oraz odbiorców indywidualnych,
• wdrażanie projektów, które stwarzają warunki do wymiany informacji, dzielenia się wiedzą lub prowadzą do realizacji celów środowiskowych.