Azbest szeroko stosowany był w budownictwie w latach 60. XX wieku. Jego właściwości spowodowały, że był wykorzystywany do produkcji materiałów ogniochronnych, a w połączeniu z cementem również do wyrobu materiałów budowlanych i wykończeniowych. W Polsce 96% wyrobów zawierających azbest stanowią płyty azbestowo-cementowe.
Szkodliwość azbestu
Azbest jest szkodliwy dla zdrowia, może być przyczyną licznych chorób. Niebezpieczeństwo pojawia się na skutek rozpylania w powietrzu włókien azbestowych, uwalnianych w procesie produkcji, obróbki i eksploatacji wyrobów zawierających azbest, a także podczas ich uszkodzenia lub korozji. Szkodliwość włókien azbestowych zależy od ich średnicy i długości. Najbardziej niebezpieczne są włókna długie i cienkie. Przenikają do płuc i w wyniku wieloletniego drażnienia komórek wywołują różne schorzenia. Skutki szkodliwego działania azbestu nie muszą być natychmiastowe. Mogą się ujawnić nawet po kilkudziesięciu latach. Azbest uznawany jest za substancję rakotwórczą.
Warto zaznaczyć, że eternit, który nie jest eksploatowany, nie zagraża zdrowiu i życiu człowieka.
Zakaz stosowania azbestu
Od 1997 roku w Polsce istnieje zakaz stosowania azbestu. Wyroby azbestowe muszą być usunięte do końca 2032 roku. Ten obowiązek oraz koszty z tym związane spoczywają na właścicielach nieruchomości. Istnieje możliwość uzyskania dofinansowania na demontaż, transport i unieszkodliwianie azbestu. Jedną z nich jest konkurs Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku „Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu województwa pomorskiego”.
Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu województwa pomorskiego
Od 2007 roku WFOŚiGW w Gdańsku udziela dofinansowania na usunięcie i unieszkodliwienie niebezpiecznych odpadów.
Co roku ogłasza konkurs, który skierowany jest do gmin, związków międzygminnych i powiatów. Mogą one starać się o dofinansowanie na demontaż, zbieranie, transport, zabezpieczanie i unieszkodliwienie odpadów zawierających azbest lub transport, zabezpieczanie i unieszkodliwienie odpadów zawierających azbest znajdujących się w miejscach do tego nieprzeznaczonych (np. dzikie wysypiska).
Budżet konkursu to środki gdańskiego Funduszu oraz udostępnione przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach „Ogólnopolskiego programu finansowania wyrobów zawierających azbest”.
Usuwanie azbestu
Azbestu nie wolno samodzielnie usuwać. Demontażem mogą się zajmować wyłącznie pracownicy wyspecjalizowanych firm, które posiadają zezwolenia na prowadzenie takiej działalności.
Baza azbestowa
Ministerstwo Rozwoju i Technologii prowadzi bazę azbestową. To jedno z narzędzi monitorowania realizacji zadań wynikających z Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032.
W bazie umieszczane są dane na temat inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest. Pochodzą one od właścicieli i użytkowników nieruchomości, a za ich aktualizację odpowiedzialni są wójtowie, burmistrzowie, prezydenci i marszałek województwa.
Na stronie bazy można znaleźć wiadomości o sposobach bezpiecznego usuwania wyrobów azbestowych, wykaz firm tym się zajmujących oraz listę składowisk odpadów azbestowych. Jest także informacja o lokalnych i regionalnych programach, dzięki którym można otrzymać dofinansowanie na zadania z zakresu usuwania wyrobów azbestowych.
